Köşe Yazıları / RESUL ORAL


İspanya’da döner

Sevgili okuyucularımız,

Döner sektöründe ve uretici firmaların mallarının toptancılığını yapan şirketlere acizane 20 yıldır bu sektörün içinden gelen biri olarak sizlere İspanya pazarında dönerin durumu ile ilgili bilgiler sunmaya çalışacağım .

Malum İspanya ekonomisi girmiş olduğumuz dunya çapındaki ekonomik krizden nasibini alan ulkelerden birisi. Lakin toparlanıp ekonomisini rayına sokan ülkeler kategorisine henüz geçemediler krizin başladığı günden beri. Gerçi bazı reformlar yapmaya başladılar. Ama bunun tabana yayılması uzun bir zaman alacaktır .Bu da bu ülkede bizim döner sektörünü çok yakından ilgilendiriyor.

İspanyollar tipik akdeniz insanı olmaları hasebiyle cana yakın ve hoşgörülü bir millet. Genç nesiller fast food türü yemeklere düşkünler. Dönerimizin bu nesil tarafından benimsenmesi ve tuketilmesi kültürümüz adına sevinilecek bir durum. Lakin yılda elli ellibeş milyon turist ağırlayan bir ülke olarak ekonomik krizin vurduğu ulkelerin başında geliyor olması ve beş milyon işsizde dönere ilgi duyan ve sevenlerin ağırlıkta olması hasabiyle döner sektörünü yakından ilgilendiriyor. İspanyollar dışarıda yemek yemeyi seven bir toplum .

Tabi Almanya döner uretiminin duayen ülkelerinden biri. İspanya pazarının aylık ortalama tuketimi 5.000 ila 7.500 tona yakın. Döner dukkanlarına hitap eden ürünlerin çoğu bu ülkeden gelmektedir. İspanya`da döner uretici sayısı 6 veya 7 taneyi geçmez. Bu arkadaşlarımızın İspanya piyasasına tamamen hitap etme şansları zaten mümkün değil İspanya döner ureticilerimiz için pazar açısından cazip bir ülke olarak gözüküyor. Ama realite öyle mi dersek malesef buradan öyle gözükmüyor. Almanya pazarında bile toptan döner fiyatları ve kalitesi yüksek olan ürünler İspanya pazarına girmek için Almanya pazarından çok daha ucuza gönderiliyor ve bu da dönerimizin kalitesini düsürüyor.

En basit örneklerden. Çevremizde bir çok insan Almanya`daki üretici firmalarımıza bir çok vaatde bulunup şu kadar malınızı pazarlayacağım diyerek ilk etepta 5 veya 10 ton mal çekiyor. Malı gönderen üretici firmalarımız şunu düşünemiyor veya soramıyor. Kardeşim sana mal gönderelim ama senin depon var mı? Soğuk hava depoların mevcut mu? APPCC sistemin mevcut mu? Yani EG standartlarına uygun bir depon var mı? Sağlık Bakanlığından ruhsatın mevcut mu? Sormadan hemen herkesin kendilerine yapmış olduğu teklifi kazanacağı paraların hayalini kurarak mali gönder gerisi önemli değil mantığı doğru bir yaklaşım değil. Bizim üretici firmalarımızın profesyonel meseleye yaklaşması gerekir. Ön araştırmaları yapıp malının nereye ve hangi şartlarda pazara sunulması gerektiğini muhatabından anlatıp, genel bilgilerin dışında kısa bir ziyaret yapıp şartları üretici firmaların belirlemesi gereken yerde şamar oğlan gibi her önüne gelene mal verip bu işi bilmeyenler tarafından kullanılmak ne kadar doğru takdirinize bırakıyorum.

Üreticinin sattığı mal müşterinin tezgahında tüketime sunuluncaya kadar imaj açısından da üreticinindir. Malı satın alan aracı firmanın malı alması ile bu işin kendisinden çıktığını düşünmek ne kadar doğrudur?

Peki gonderilen malların ne kadarı geri dönüyor satıcı firmaya. O da düşündürücüdür. Piyasamızda bir şok insanlar mevcut ve şu tiplerle bile karşılaşıyoruz. Üretici fima kaşınıyor. Biz de kaşıyoruz diyen zihniyet mevcut. Bunlara fırsat verilmemeli. Üretici firmalarımızı çok önemsiyorum hem ticaret yapıyorlar hem de memleketimizin kültürünü başka ülkelere tanıtıyorlar. Bundan dolayı kendilerine şükranız. Lakin artık bu işi lütfen bilinçli yapalım. Önemli olan üretilen malın ve satılanın dönüşümünü yüzde yüz geri çevirmektir

İspanya pazarına yönelmek isteyen üretici firmalarımızın dikkatine

2002`den beri İspanya`da dönerin İspanya `ya yansımasını ilerleyen yıllarda döner toptancısı olarak her gün yeni açılan döner dükkanların açılışından ve satışlarımızdan fark ediyorduk. Fakat ekonomik krizin başlamasından sonra yeni açılan döner dükkanları, satışları düştüğünden kapanmakdalar. Müşterilerimizin bir çoğu haftalık tüketimi 200 kg. Bugün aynı müşterinin satışı yüzde 50 gerilemiş durumda ve her geçen gün iyiye gittigini soylemek hic de kolay degil.