Haberler


Ölüme bağlı tasarrufların iptali

Murisin (miras bırakanın) ölümüyle mirastan zarara uğrayanlar yapılan ölüme bağlı tasarrufları ortadan kaldırmak için iptal davası açar ya da mahfuz (saklı) hisse miktarlarını aşıyorsa indirmek için tenkis (eksiltme) davası açabilirler.

Ölüme bağlı tasarruflarda:
Tasarruf ehliyeti bulunmazsa, Şekil noksanlığı (ölüme bağlı tasarruf vasiyet ve miras mukavelesi şeklinde yapılmamışsa) varsa, Hata, hile, cebir, tehdit gibi irade sakatlığı varsa, Kanuna, ahlâka ve adaba aykırı olursa. Bu gibi durumlarda yapılan ölüme bağlı tasarruflar iptal edilir.

İptal davası süreleri

İptal davası açma hakkı, davacının tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak 1 yıl ve her halde, vasiyetnamelerde açılma tarihinin üzerinden, iyi niyetli davalılara karşı 10 yıl, iyi niyetli olmayan davalılara karşı 20 yıl geçmekle düşer. Hükümsüzlük def’i yolu (davalının aslında borçlu olduğu bir edimi özel bir nedenle yerine getirmekten kaçınmasına imkân veren bir hak) ile her zaman ileri sürülebilir. Miras muvazaa sebebiyle açılan iptal davalarında yukarıda yazılı süreler olmasına rağmen, Yargıtay (verdiği kararlarla) söz konusu süreler geçirilmiş olsa dahi bu tür davaların açılmasına imkân tanımaktadır.

Sorun cevaplayalım

Stuttgart’tan A.Y.’nin sorusu:
Teyzem 81 yaşında. Rahatsız ve çocuğu yok. Teyzeme ben bakıyorum. Teyzem kaldığı evi satmak üzere bana noterde iki şahit huzurunda vekâletname verdi. Ben bu vekâletname ile evi babama sattım. Babam da sonra bu evi bana verdi. Şimdi kardeşim bu evde benim de hakkım var. Dava açıp hakkımı alacağım diyor. Kardeşim dava açsa kazanabilir mi?

Cevap: Maalesef burada iki tür bir sakatlık söz konusu. Birincisi teyzenizin yaşı. Her ne kadar kanuni bir mecburiyet yoksa da teyzeniz için zihin sağlığı yerinde şeklinde bir doktor raporu alınsa iyi olurdu. Bundan da önemlisi kardeşiniz bu işlemlerin kanuna karşı bir hile (muvazaa) ve mal kaçırma işlemi olduğunu ileri sürebilecektir. Mahkemeler de bu tür davalarda muvazaalı işlem var diye karar verdiğinden siz teyzenize baktığınızı ileri sürseniz bile kardeşinizi haklı bulacak ve kardeşiniz mirastan kendine düşecek payı alabilecektir. Bu davalar ancak teyzenizin ölümünden sonra açılabilir.

Pforzheim’dan E.Ö.’nün sorusu:
Türkiye’de eşimle ortak bir dairemiz var. Uzun yıllardır ayrı yaşıyoruz. Eşimle sözlü anlaşmamız gereğince kiraya verdiğimiz bu evin kira paralarını ben alıyorum. Şimdi eşim beni dava edeceğini ve geriye yönelik olarak kendi payına düşen kiraların tamamını benden geri istiyor. Eşim bu kira bedellerini geri isteyebilir mi?

Cevap: Eşiniz dava açsa bile kendi adına ödenen kiraları, Borçlar Kanunu’nun 147 maddesine göre en çok 5 yıl geriye dönük olarak isteyebilir. 5 yıldan önceki kira paralarını isterse zaman aşımı itirazında bulunabilirsiniz. Bu şekilde 5 yıldan önceki kira paralarını ödemekten kurtulursunuz.

Saygılarımla

Hukuk Köşesi
Av. (TR) MUSTAFA KOÇ
İstanbul Barosu Üyesidir
İrtibat Tel.: 0049 172 448 46 72
e-Mail: ra.turkei@gmail.com



Ölüme bağlı tasarrufların iptali